---

Rodzaje polis stosowanych w ubezpieczeniach transportowych

Ubezpieczenia transportowe, jak już wspomniałem, są całkiem odmienne od innych rodzajów ubezpieczeń, a co za tym idzie specyfika ich spowodowała wytworzenie zupełnie odmiennych rodzajów polis. Polis, które występują w ubezpieczeniach transportowych w większości przypadków nie spotkamy w innych rodzajach ubezpieczeń. W większości ubezpieczeń majątkowych z wyjątkiem ubezpieczeń transportowych występują tylko polisy o tradycyjnej strukturze, czyli takie, które tyczą się ściśle określonego przedmiotu bądź grupy przedmiotów jednego gatunku.

Natomiast specyfika ubezpieczeń transportowych wytworzyła zupełnie odmienne rodzaje polis, które mają szerokie zastosowanie w ubezpieczeniach przewozowych , co więcej ubezpieczenia te dzięki tym formom zawierania transakcji nabierają coraz większego znaczenia dla firm ubezpieczeniowych. Wpływają na to profity, które napływają dzięki dość dużym składkom i stosunkowo dość rzadkim szkodom. Poza tym w większości szkód związanych z transportem, wypłaconych przez firmy ubezpieczeniowe, a głównie w przypadku szkód z tytułu CARGO, istnieje średnio w 60 przypadkach na 100 możliwość regresu. Przyjrzyjmy się zatem rodzajom polis stosowanych w interesującym nas zagadnieniu,a mianowicie:

• polisie jednostkowej,

• polisie generalnej,

• polisie obrotowej,

• polisie odpisowej,

W celu uzyskania przejrzystości tej pracy po każdym ogólnym opisie poszczególnej polisy zostą tu zebrane w punktach charakterystyczne jej cechy:

Polisa jednostkowa - w transporcie nie różni się od polisy stosowanej w innych działach ubezpieczeń. Ma zastosowanie przy ubezpieczeniu konkretnej przesyłki na określoną trasę. Forma ta traci stopniowo znaczenie i obecnie służy przede wszystkim do ubezpieczenia pojedyńczych,sporadycznych przesyłek.

• charakter standardowej polisy majątkowej,

• ubezpieczenie konkretnej przesyłki,

• określona podróż (czas,od do,rodzaj przewożonego mienia),

• określenie środka transportu,

Polisa generalna - powstanie jej jest wynikiem potrzeby ubezpieczenia na jednej polisie określonej liczby transportów. Jak więc wspomniałem w przeciwieństwie do polisy jednostkowej polisa generalna nie odnosi się do jednej przesyłki lecz do całego potoku ładunków. Opiewa ona nie na określony transport, lecz na pewien okres czasu, jakkolwiek poszczególne przesyłki objęte są ochroną ubezpieczeniową tylko w czasie ich podróży. Polisa generalna może obejmować wszystkie lub tylko niektóre przesyłki wysyłane bądź otrzymywane przez ubezpieczającego. Musi ona określić ściśle rodzaj przesyłki, zakres objętych ryzyk. Niezależnie od tego ubezpieczający zobowiązany jest prowadzić tzw.dziennik ubezpieczeń (oparty na specjalnym wzorze), do którego powinny być wpisywane wszelkie przesyłki objęte ubezpieczeniem.

W przypadku ubezpieczenia ładunków na podstawie polisy generalnej przedmiot ubezpieczenia nie jest oznaczony indywidualnie , lecz tylko rodzajowo. Niepodobna więc podać z góry sumy ubezpieczenia, ani też podać wysokości składki. Rozliczenie więc następuje okresowo - z dołu -na podstawie konkretnych danych za poprzedni okres . Korzyści ze stosowania tego rodzaju polis są oczywiste: uproszczenie i potanienie usługi ubezpieczeniowej. Polisa generalna, z uwagi na swe zalety, może być więc stosowana w zakresie transportu towarów jednorodnych w obrocie gospodarczym, zwłaszcza międzynarodowym.

Za otrzymane przywileje z tytułu posiadania polisy generalnej zakład ubezpieczeń zastrzega sobie prawo wglądu do dokumentów ubezpieczającego w szczególności do dziennika ubezpieczeń - w celu kontroli, czy ustalone w polisie zasady są ściśle przestrzegane. Przy ubezpieczeniu ładunku w transporcie krajowym na podstawie polisy generalnej składkę oblicza się z zasady w zależności od przedmiotu ubezpieczenia, trasy,środka transportu, odległości. Charakterystyczne cechy polisy generalnej:

• jedna polisa-określona ilość transportów,

• zawierana na pewien okres czasu,

• konkretna przesyłka-objęta ochrona na konkretną podróż,

• nie obejmuje wszystkich przesyłek,

• przedmiot ubezpieczenia-określony rodzajowo,

• prowadzenie dziennika ubezpieczeniowego,

• rozliczenie okresowe,

Polisa obrotowa - jest odmianą polisy generalnej, tak że niekiedy bywa nazwana polisą generalną obrotową. Obejmuje nie tylko ściśle określony rodzaj przesyłek, lecz cały obrót transportowy ubezpieczonego, tzn. wszystkie wysyłane i otrzymywane przesyłki, jeśli ubezpieczający ponosi za nie ryzyko transportowe. Przy stosowaniu polisy obrotowej poszczególne przesyłki nie muszą być ewidencjonowane w dzienniku ubezpieczeń, wystarczy bowiem podanie zakładowi ubezpieczeń co pewien okres, zazwyczaj co kwartał sumy obrotu za okres ubiegły przy jednoczesnym przekazaniu składki od tej sumy, obliczonej przez ubezpieczającego według jednolitej stopy składek ustalonej dla danej branży. Wprowadza więc ona maksymalne uproszczenie manipulacyjne przy obsłudze ubezpieczenia , przyczyniając się do obniżenia kosztów obsługi. Zalety tej polisy sprawiły, że została uznana za podstawową i zalecaną formę przy ubezpieczeniu mienia jednostek gospodarczych w transporcie. Fakt ten potwierdzają statystyki z których wynika , iż polosy obrotowę we współczesnych ubezpieczeniach transportowych stanowią 90 % zawieranych ubezpieczeń. W przypadku polisy obrotowej w Polsce przyjęty został system obliczania i uiszczania składki co kwartał z dołu. Zapłacenie składki, przynajmniej pierwszej raty, stanowi zwykle warunek skuteczności umowy, a terminowe opłacanie dalszych rat lub składek bieżących stanowi przesłankę utrzymania odpowiedzialności zakładu. Charakterystyka polisy obrotowej:

• odmiana polisy generalnej,

• obejmuje ubezpieczeniem cały obrót,

• brak ewidencji przesyłek,

• uproszczenie manipulacji,

• niskie koszty obsługi,

Polisa odpisowa - Polisa odpisowa stanowiąca również odmianę polisy generalnej. Na podstawie polisy odpisowej ubezpieczający deklaruje z góry globalną wartość potoku wysyłanych, bądź otrzymywanych przesyłek, płaci za nie z góry ustaloną składkę , po czym odpisuje dokonywane przewozy aż do wyczerpania zadeklarowanej wartości. Ta forma polisy może mieć tylko zastosowanie do przesyłek jednorodnych , podlegających tej samej taryfikacji . Stanowi więc ona rodzaj ubezpieczenia hurtowego , co uzasadnia korzystanie z pewnych rabatów. Cechy polisy odpisowej:

• z góry deklarowana wartość,

• z góry płacona składka,

• dotyczy wyłącznie przesyłek jednorodnych,

Jak więc da się zauważyć ubezpieczenia transportowe wraz z rozwojem sposobów transportu, jak i skomplikowaniem działalności dopasowywały się w swej formie do potrzeb jakie stwarzał nowy rynek. Przy różnorodności naszego rynku tak pod względem transportu, jak i pod względem występujących na nim firm ubezpieczeniowych narodził się nieistotny do niedawna problem konkurencji. Duży wachlarz możliwości dla firm ubezpieczeniowych ( a przede wszystkim dla brokerów i agentów ubezpieczeniowych ) daje w takiej sytuacji różnorodność występujących polis. Odpowiednie manipulowanie ryzykiem na tych polisach, odpowiednia ich analiza, a w efekcie końcowym zawarcie optymalnego ubezpieczenia daje możliwość jeśli nie wygrania z konkurencją, to przynajmniej utrzymanie się na jej poziomie.

---

[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12]