Ubezpieczenie mieszkania oraz domu jest rodzajem ubezpieczenia o najbogatszych tradycjach ubezpieczeniowych, którego źródeł można się doszukiwać w najstarszych, bo funkcjonujących w Polsce od początku XIX wieku ubezpieczeń budynków od ognia. Ubezpieczenie budynków z pośród wszystkich ubezpieczeń majątkowych, obok ubezpieczeń komunikacyjnych można uznać za najpowszechniejszy produkt ubezpieczeniowy na polskim rynku ubezpieczeń.
Obecny kształt ubezpieczeń mieszkaniowych uległ znaczącym zmianom w stosunku do jego pierwowzoru. Przede wszystkim nie ogranicza się tylko do ryzyk podstawowych, tj. od ognia, zalania, powodzi. Obecnie ten podstawowy rdzeń ubezpieczenia jest obudowany dodatkowymi elementami w postaci: ryzyka kradzieży, dodatkowej ochrony mienia znajdującego się wewnątrz ubezpieczonego mieszkania albo domu, odpowiedzialności cywilnej mieszkańców oraz ostatnimi czasy dynamicznie rozwijającymi się usługami assistance, które zostały wkomponowane w treść umowy ubezpieczenia mieszkania i domu.
Mieszkanie i dom są szczególnymi składnikami majątku każdej osoby. Z powyższymi składnikami majątkowymi wiąże się szczególne poczucie bezpieczeństwa, aura miru domowego. Dom i mieszkanie jest tym elementem majątku każdego człowieka, który określa centrum jego spraw życiowych.
Sens i istota ubezpieczeń mieszkań oraz domów sprowadza się więc do uzyskania takiego zabezpieczenia majątkowego, które w przypadku wystąpienia zdarzenia losowego, będzie gwarantowało szybkie przywrócenie przedmiotu ubezpieczenia do stanu sprzed szkody, a tym samym odzyskanie poczucia bezpieczeństwa związanego z gniazdem domowym, zapewnieniem sobie i bliskim dachu nad głową, którego posiadanie jest de facto warunkiem ludzkiej egzystencji.
Świadomość zagwarantowania bezpieczeństwa dorobku życiowego w postaci domu, mieszkania jest przyczyną znacznej popularności ubezpieczeń mieszkaniowych. Ubezpieczenia nieruchomości szczególnie zyskały na znaczeniu w ostatnich latach, ze względu na dynamiczny wzrost udzielanych przez banki kredytów hipotecznych i związaną z tym faktem potrzebą ustanowienia zabezpieczenia w postaci cesji wierzytelności z umowy ubezpieczenia nieruchomości na zakup której bank udzielił kredytu. Ubezpieczenia te z uwagi na szeroką ofertę funkcjonujących na polskim rynku ubezpieczycieli różnią się od siebie. Jednakże ich główny trzon w postaci zakresu podstawowego ubezpieczenia, wykazuje wiele podobieństw. Stąd też poniższe opracowanie, które ma na celu przybliżenie zasad rządzących tego typu ubezpieczeniami przy jednoczesnym nakreśleniu ich części wspólnych oraz występujących różnic.
