Chciałbym oszczędzać na emeryturę. Jakie wybrać ubezpieczenie?
Generalnie samo oszczędzanie na emeryturę nie wymaga użycia ubezpieczenia. Ubezpieczenie posiada zawsze pewien element ochronny, dlatego płacona składka tylko w części jest gromadzona i inwestowana. Pozostała część składki stanowi opłatę za udzielaną ochronę ubezpieczeniową. Ubezpieczenie może jednak stanowić ważny element planowania finansów gospodarstwa domowego i jego przydatność należy szczególnie podkreślić w kontekście możliwości skorzystania z ubezpieczenia, które gwarantuje wypłatę świadczeń dożywotnich, np. z ubezpieczenia rentowego będącego klasycznym produktem o charakterze oszczędnościowym.
________________________________________
Czy ubezpieczenie na życie może stanowić zabezpieczenie kredytu/ pożyczki?
Tak, jest to bardzo często wykorzystywana – głównie przez banki – forma zabezpieczenia udzielonego kredytu. Konstrukcja takiego ubezpieczenia sprawia, że suma ubezpieczenia maleje wraz z malejącą sumą spłacanego kredytu. Koniec okresu ochrony ubezpieczeniowej powinien być tożsamy z terminem spłaty zobowiązań kredytowych. Nie zawsze jednak wcześniejsza spłata kredytu/ pożyczki wiąże się z wygaśnięciem ochrony ubezpieczeniowej Ubezpieczenie takie zabezpiecza rodzinę ubezpieczonego i zapewnia spłatę zaciągniętego uprzednio przez niego kredytu na wypadek jego śmierci lub inwalidztwa. Trzeba jednak zwracać uwagę na wyłączenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń, czyli przypadki, w których zakład ubezpieczeń nie będzie świadczył na nasza rzecz ochrony. Są one zawarte w ogólnych warunkach ubezpieczenia w części zatytułowanej najczęściej „wyłączenia/ ograniczenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń”. Ponadto ubezpieczyciele oferują w ramach tego typu produktów ochronę od czasowej lub stałej niezdolności do pracy bądź też od jej utraty.
________________________________________
Chciałbym oszczędzać na emeryturę. Jakie wybrać ubezpieczenie?Drukuj

Generalnie samo oszczędzanie na emeryturę nie wymaga użycia ubezpieczenia. Ubezpieczenie posiada zawsze pewien element ochronny, dlatego płacona składka tylko w części jest gromadzona i inwestowana. Pozostała część składki stanowi opłatę za udzielaną ochronę ubezpieczeniową. Ubezpieczenie może jednak stanowić ważny element planowania finansów gospodarstwa domowego i jego przydatność należy szczególnie podkreślić w kontekście możliwości skorzystania z ubezpieczenia, które gwarantuje wypłatę świadczeń dożywotnich, np. z ubezpieczenia rentowego będącego klasycznym produktem o charakterze oszczędnościowym.
________________________________________
Na czym polega ubezpieczenie rentowe?Drukuj
Świadczenie z takiej umowy ubezpieczenia polega na wypłacie dożywotniego świadczenia w postaci renty w zamian za jednorazową składkę. Wielkość świadczenia zależy głównie od wielkości wpłaconej składki oraz wieku osoby objętej ubezpieczeniem.
Rozróżnia się następujące rodzaje rent:
– rentę pewną (płatna przez ustalony w umowie okres, bez względu na to, czy rentobiorca żyje, czy też zmarł w ustalonym okresie płatności renty; po śmierci rentobiorcy świadczenie jest wypłacane uposażonemu),
– rentę życiową lub inaczej dożywotnią (świadczenia wypłacane są periodycznie do chwili śmierci rentobiorcy),
– rentę gwarantowaną (łączącą w sobie elementy renty pewnej i życiowej; renta ta jest wypłacana dopóki rentobiorca żyje, jednak nie krócej niż wskazany w umowie okres; po śmierci rentobiorcy świadczenie jest wypłacane wskazanemu przez niego uposażonemu).
Funkcjonuje również małżeńska wersja ubezpieczenia renty, która przewiduje wypłatę świadczenia wspólnego dla obojga małżonków. Na rynku występują również ubezpieczenia rentowe z odprawą pośmiertną, służącą pokryciu wydatków związanych ze śmiercią rentobiorcy.
________________________________________
Dlaczego na moim rachunku jest kwota niższa od sumy składek, które wpłaciłem na polisę?

Taka sytuacja najczęściej ma miejsce w ubezpieczeniach o konstrukcji oszczędnościowo-ochronnej szczególnie w pierwszych latach trwania umowy. Wówczas oprócz części oszczędnościowej ze składki są pokrywane:

– koszty ochrony ubezpieczeniowej,
– koszty akwizycji (np. prowizja dla agenta),
– koszty administracyjne.
Opłata za zarządzanie częścią oszczędnościową może być pobierana jako procent wszystkich zgromadzonych aktywów. Na początku trwania umowy ubezpieczenia te wszystkie potrącenia mogą skutkować tym, że wartość nominalna wpłaconych składek jest wyższa od sumy zebranej na koncie. Suma na naszym koncie będzie większa od wpłaconych składek, jeśli zakład ubezpieczeń dokonuje trafnych, opłacalnych inwestycji (nie bez znaczenia jest też w tym wypadku sytuacja w innych sektorach rynku finansowego szczególnie giełdzie papierów wartościowych). Należy jednak oczekiwać, że może to nastąpić dopiero po dłuższym okresie czasu, nawet kilkunastu latach obowiązywania tego typu umowy.
________________________________________
Pragnę zabezpieczyć finansowo moje dziecko i chcę wykupić dla niego ubezpieczenie posagowe. Słyszałam jednak, że wypłaty są na bardzo niskim poziomie. Czy to prawda?

Ubezpieczenie posagowe stanowi dobre zabezpieczenie dla dziecka na przyszłość. Standardowo jego konstrukcja zapewnia świadczenie nawet w przypadku niepłacenia składek spowodowanego śmiercią jednego z rodziców lub opiekunów. Problem niskich wypłat świadczeń z tych ubezpieczeń w przeszłości był spowodowany występowaniem zjawiska hiperinflacji, która przyczyniła się do spadku realnej wartości pieniądza, a co za tym idzie relatywnie niskich wypłaconych kwot. Jednak w części przypadków na mocy ugody lub wyroku sądowego wypłacane było świadczenie wyższe aniżeli pierwotnie określone. Obecnie w umowach funkcjonują mechanizmy zapobiegające utracie wartości gromadzonych środków wskutek inflacji.

W przyszłość swojego dziecka można zacząć inwestować już od najmłodszych lat. Im dłuższy jest bowiem okres ubezpieczenia, tym składka przy tej samej sumie ubezpieczenia jest niższa. Dlatego im szybciej zdecydujemy się na zakup ubezpieczenia posagowego, tym lepiej. Ubezpieczającym są najczęściej rodzice. W razie ich śmierci ubezpieczyciel może przejąć obowiązek opłacania składek z zachowaniem warunków umowy. Niekiedy umowę ubezpieczenia posagowego mogą zawierać na rzecz dziecka jego krewni (np. dziadkowie), czy nawet przyjaciele rodziny (np. rodzice chrzestni, fundujący chrześniakowi polisę).

Na rynku istnieje szereg ofert i wariantów polis posagowych. Jest kilka istotnych szczegółów, na które koniecznie trzeba zwrócić uwagę przed skorzystaniem z najbardziej odpowiadającej naszym oczekiwaniom oferty. Ważne jest m.in. to, czy polisa pozwala dokupić umowy dodatkowo rozszerzające zakres ochrony, istotne są również wyłączenia – kiedy towarzystwo nie wypłaci świadczenia oraz czy istnieje możliwość wcześniejszego otrzymania świadczenia z tytułu opłacanych składek.

Istnieją też polisy posagowe, które łączą w sobie funkcję ochronną i inwestycyjną. Umowę można zawrzeć na okres od 5 lat do ukończenia przez głównego beneficjenta – czyli uposażone dziecko – 25 roku życia. Im dłuższy okres ubezpieczenia, tym składka przy tej samej sumie ubezpieczenia jest niższa. W takich umowach część wpłacanej składki jest inwestowana, a część składki pokrywa koszty ochrony ubezpieczeniowej oraz koszty związane z dalszym prowadzeniem polisy.
________________________________________
Czy ubezpieczenie na życie obejmuje również ryzyko choroby?

Ryzyko choroby może być objęte ochroną ubezpieczeniową jako element umowy ubezpieczenia na życie lub w umowie dodatkowej zawieranej wraz z ubezpieczeniem głównym. Funkcjonuje ono więc raczej jako ubezpieczenie dodatkowe, czy też tzw. opcja. Ubezpieczenia takie dostępne są także w ramach samodzielnego ubezpieczenia jako produkt w ubezpieczeniach majątkowych (por. z opracowaniami dotyczącymi pytań w zakresie ubezpieczeń NNW).
________________________________________
Jakie zdarzenia uprawniają do otrzymania świadczenia w ubezpieczeniu życiowym?

Ubezpieczenia na życie można by właściwie nazwać ubezpieczeniami na wypadek śmierci dlatego, że zdarzeniem uprawniającym do świadczenia jest przede wszystkim śmierć ubezpieczonego, ale także śmierć współmałżonka, rodzica, dziecka. W przypadku ubezpieczenia na życie i dożycie zdarzeniem uprawniającym jest śmierć lub dożycie przez ubezpieczonego określonego wieku. W ubezpieczeniach życiowych do wypłaty świadczenia uprawniać może także trwale inwalidztwo powstałe na skutek nieszczęśliwego wypadku, czy też fakt całkowitej utraty zdolności do pracy właśnie wskutek inwalidztwa.

Zdarzeniami uprawniającymi do otrzymania świadczenia mogą być narodziny dziecka. Prawo do świadczenia jest ściśle związane z zakresem ochrony ubezpieczeniowej określonym w warunkach umowy.
________________________________________
Kiedy można odstąpić od umowy ubezpieczenia na życie?

Odstąpienie od umowy jest możliwe w początkowym okresie jej trwania tzn. po zawarciu umowy ubezpieczenia. Zgodnie z reguła wyrażoną w art. 812 § 4 k.c. ubezpieczający ma prawo odstąpienia od umowy ubezpieczenia, w terminie 30 dni, a w przypadku gdy ubezpieczający jest przedsiębiorcą w terminie 7 dni, od dnia zawarcia umowy. Przepisy prawa zakładają więc, że w ciągu tego miesiąca klient ma prawo się rozmyślić. Warunkiem przy odstąpieniu od umowy jest posiadanie polisy na okres dłuższy niż 6 miesięcy. Zanim jednak zrezygnujecie Państwo z ubezpieczenia na życie poprzez odstąpienie od umowy, trzeba mieć świadomość, że zakład ubezpieczeń przez ten krótki czas udzielał ochrony ubezpieczeniowej. Za ten okres, ubezpieczycielowi należy się składka. Odstąpienie od umowy ubezpieczenia na życie dotyczy umów każdego rodzaju (ochronnych, oszczędnościowych i mieszanych) i we wszelkich przypadkach jest możliwe.
________________________________________
Kiedy można wypowiedzieć umowę ubezpieczenia na życie?

Zgodnie z art. 830 § 1 k.c. przy ubezpieczeniu osobowym ubezpieczający może wypowiedzieć umowę w każdym czasie z zachowaniem terminu określonego w umowie lub ogólnych warunkach ubezpieczenia, a w razie jego braku – ze skutkiem natychmiastowym. Nieopłacenie raty składki w terminie określonym w umowie lub ogólnych warunkach ubezpieczenia mimo uprzedniego wezwania do zapłaty w dodatkowym terminie określonym w ogólnych warunkach ubezpieczenia w braku odmiennego zastrzeżenia w umowie uważa się za jej wypowiedzenie przez ubezpieczającego.

W myśl art. 830 § 3 k.c. ubezpieczyciel może wypowiedzieć umowę ubezpieczenia na życie jedynie w wypadkach wskazanych w ustawie. Norma ta wyłącza stosowanie w stosunku do ubezpieczeń na życie art. 812 § 5 k.c., który dopuszcza w przypadku innych umów ubezpieczenia zawartych na czas określony wypowiedzenie ich z ważnych powodów określonych w umowie lub ogólnych warunkach ubezpieczenia. Oznacza to, że ubezpieczyciel nie może sobie zastrzec w o.w.u. możliwości wypowiedzenia umowy w sytuacjach innych niż wskazane w ustawie.

W umowach o krótszych okresach ubezpieczenia (np. 1 rok) występują czasami tzw. klauzule prolongacyjne, zgodnie z którymi umowa ubezpieczenia przedłuża się automatycznie na kolejny okres, jeżeli żadna ze stron (tzn. ubezpieczający lub zakład ubezpieczeń) przed upływem okresu ubezpieczenia nie złoży oświadczenia, że umowę rozwiązuje. Umowę taką ubezpieczający może wypowiedzieć w każdym czasie w terminie podanym w ogólnych warunkach ubezpieczenia.
________________________________________
Jakie są konsekwencje wykupu polisy?

Jeśli mamy do czynienia z ubezpieczeniem na życie o charakterze oszczędnościowym lub mieszanym (ochronno-inwestycyjnym) istnieje możliwość tzw. wykupu polisy. Wykup polisy może mieć charakter całkowity lub częściowy. Całkowity wykup polisy oznacza całkowite zakończenie ochrony ubezpieczeniowej i wypłatę tzw. wartości wykupu, realizowaną ze środków, które w czasie trwania umowy zostały na ten cel odłożone poprzez stworzenie odpowiedniej rezerwy finansowej.

Obliczanie wartości wykupu odbywa się zgodnie z warunkami określonymi w umowie ubezpieczenia. Jeżeli ubezpieczony nie wystawi się odpowiedniej dyspozycji, wykup umowy następuje zwykle poprzez proporcjonalne umorzenie wszystkich jednostek w funduszach. Decyzja o całkowitym bądź częściowym wykupie powinna być przemyślana i uzasadniona. Nie warto bowiem rezygnować z polisy bez poważnych powodu. W razie wątpliwości dobrze sięgnąć do o.w.u., w których znajdują się szczegółowe uregulowania dotyczące wykupu ubezpieczenia.
________________________________________
Co oznacza indeksacja składki?

Indeksacja to najprościej mówiąc możliwość podwyższenie w każdą rocznicę polisy składki i sumy ubezpieczenia. Jest to mechanizm ochronny wartości świadczeń przed skutkami inflacji. Stosuje się go przede wszystkim w ubezpieczeniach, w których składka jest opłaca regularnie. Standardowo składka ubezpieczeniowa podnoszona jest w oparciu o kryteria przyjęte w warunkach umowy, zwykle o wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych GUS za dwanaście miesięcy kalendarzowych, poprzedzających datę złożenia propozycji indeksacji. Zazwyczaj indeksacja jest proponowana, gdy wzrost wskaźnika przekroczy 5% od czasu ostatniej indeksacji. Po akceptacji indeksacji ubezpieczony powinien otrzymać zaktualizowaną polisę o zmiany z niej wynikające (z nową, podwyższoną sumą ubezpieczenia i składką).

Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń do wysokości zwiększonej sumy ubezpieczenia zaczyna się od dnia rocznicy polisy, w związku z którą następuje indeksacja, pod warunkiem wpłaty zmienionej składki. Klient może zaakceptować proponowaną indeksację składki i sumy ubezpieczenia lub z niej zrezygnować. Brak zgody na indeksację składki jest równoznaczny z odmową indeksacji sumy ubezpieczenia. Istnieje możliwość całkowitego zrezygnowania z indeksacji, jednakże rezygnacja z indeksacji składki np. w dwóch kolejnych latach trwania umowy powoduje utratę prawa do indeksacji w następnych latach. Często przyjmuje się też, że zapłacenie przez klienta składki w wysokości równej składce opłaconej w poprzednim roku oznacza brak zgody na indeksację. Jeśli z przyczyn ekonomicznych nie możecie Państwo pozwolić sobie na indeksację składki, czyli podwyższenie składki i sumy ubezpieczenia o wskaźnik inflacji proponowany przez zakład ubezpieczeń w celu urealnienia składki sumy ubezpieczenia możecie zrezygnować z indeksacji i wtedy w kolejnym roku płacić składkę jak w roku poprzednim. O swojej decyzji należy powiadomić zakład ubezpieczeń na piśmie, zazwyczaj, co najmniej od miesiąca do siedmiu dni przed kolejną rocznicą polisy. Trzeba jednak pamiętać, że zakłady ubezpieczeń nie dla wszystkich umów przewidują taką możliwość.

Indeksacja składki i sumy ubezpieczenia (zawieszenie indeksacji) nie jest dokonywana w okresach przejęcia przez zakład ubezpieczeń obowiązku opłacania składek.
________________________________________
Czy mogę indywidualnie kontynuować umowę grupowego ubezpieczenia na życie gdy: przechodzę na emeryturę (rentę); zmieniam pracodawcę.

Znaczna część ubezpieczeń grupowych przewiduje, że dotychczas ubezpieczone osoby, które z powodu ustania zatrudnienia (np. w przypadku zmiany miejsca pracy, urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego lub przejścia na emeryturę) nie należą już do grupy ubezpieczonych w swoim dotychczasowym zakładzie pracy. Najczęściej jednak osoby takie, które chciałyby kontynuować zawarte przez pracodawcę ubezpieczenie mają możliwość jego indywidualnego kontynuowania.

Jednakże osoby takie muszą pamiętać o tym, aby w odpowiednim czasie złożyć wniosek o kontynuację oraz o tym, że zakres ochrony może zostać zmodyfikowany i nie być tożsamy z zakresem ochrony ubezpieczeniowej udzielanej w ramach ubezpieczenia grupowego, gdyż de facto zawierana jest nowa umowa, w ramach której indywidualnie jest kalkulowana składka ubezpieczeniowa.
________________________________________
Czy zakład ubezpieczeń może odmówić zawarcia ze mną umowy ubezpieczenia na życie? Jeżeli tak to z jakich przyczyn?

Należy pamiętać, że umowa ubezpieczenia na życie jest umową dobrowolną i zasadniczo zakres ochrony może być tutaj kształtowany zgodnie z zasadą swobody umów, czyli strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego (art. 3531 k.c.). W przypadku ubezpieczeń na życie istotnym czynnikiem przy podejmowaniu decyzji o zawarciu umowy ubezpieczenia jest czynnik związany ze stanem zdrowia i wiekiem, w szczególności wówczas, gdy w grę wchodzi zawarcie umowy ubezpieczenia z wyższą niż standardową sumą ubezpieczenia. Ubezpieczyciel ma wówczas prawo do indywidualnej oceny ryzyka ubezpieczeniowego, w tym żądania dokumentów dotyczących stanu zdrowia potencjalnego ubezpieczonego i kierowania go na badania medyczne, przy czym ich koszt ponosi zakład ubezpieczeń. Na podstawie zebranych dokumentów zakład ubezpieczeń ma prawo nie wyrazić zgody na objęcie ochroną ubezpieczeniową lub zaproponować inne warunki ubezpieczenia.

Jeżeli osoba, która zgłosiła chęć zawarcia umowy ubezpieczenia wpłaciła składkę ubezpieczeniową, w przypadku odmowy objęcia ochroną ubezpieczeniową zakład ubezpieczeń ma obowiązek zwrócić wpłaconą uprzednio składkę.
________________________________________
Pracodawca zaproponował mi objęcie ubezpieczeniem grupowym – chciałbym się coś dowiedzieć o tym ubezpieczeniu przed wyrażeniem zgody na objęcie mnie tym ubezpieczeniem – gdzie szukać takich informacji? Kto powinien udostępnić mi warunki umowy – pracodawca czy zakład ubezpieczeń? Czy mam prawo do otrzymania warunków umowy grupowej?

W przypadku umów ubezpieczenia na cudzy rachunek (np. pracodawca zawiera umowę na rachunek swoich pracowników), w tym umów ubezpieczenia grupowego, zgodnie z art. 808 § 4 k.c. ubezpieczony może żądać by ubezpieczyciel udzielił mu informacji o postanowieniach zawartej umowy oraz ogólnych warunków ubezpieczenia w zakresie, w jakim dotyczą praw i obowiązków ubezpieczonego. Oznacza to, że zakład ubezpieczeń jest obowiązany udostępnić zarówno ogólne warunki ubezpieczenia, jak i warunki umowy generalnej zawartej z pracodawcą w zakresie dotyczącym przysługujących mu uprawnień oraz nałożonych na niego obowiązków. Nic nie stoi na przeszkodzie w uzyskaniu tych informacji także od pracodawcy. Natomiast trzeba pamiętać, że ubezpieczony nie ma podstaw domagać się informacji o postanowieniach umowy, które dotyczą wyłącznie relacji między ubezpieczycielem i ubezpieczającym pracodawcą.

Warto też dodać, że jeżeli umowa ubezpieczenia nie wiąże się bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową ubezpieczonej osoby fizycznej, art. 3851-3853 stosuje się odpowiednio w zakresie, w jakim umowa dotyczy praw i obowiązków ubezpieczonego. Oznacza to, że w przypadku dostrzeżenia w ogólnych warunkach ubezpieczenia niedozwolonych postanowień umownych ubezpieczony pracownik korzysta ze specjalnej ochrony konsumenckiej dotyczącej stosowania niedozwolonych klauzul umownych (art. 808 § 4 k.c.).
________________________________________
Mieliśmy grupowe ubezpieczenie na życie, pewnego dnia poinformowano nas, że będziemy płacić wyższą składkę, składka jest zbyt wysoka żeby ja comiesięcznie płacić. Co mogę zrobić żeby mieć dalej ubezpieczenie, ale nie płacić wyższej składki?

Obecnie zgodnie z art. 829 § 2 k.c. w przypadku umów ubezpieczenia na życie zawartych na cudzy rachunek, do których zaliczają się również umowy grupowe każda zmiana umowy wymaga zgody ubezpieczonego. Począwszy od dnia 18 czerwca 2009 r. przywołany przepis będzie obowiązuje w nieco zmodyfikowanej treści i zgoda ubezpieczonego jest wymagana tylko w przypadku zmian umowy na niekorzyść ubezpieczonego lub osoby uprawnionej do otrzymania sumy ubezpieczenia w razie śmierci ubezpieczonego. Z pewnością podwyższenie składki należy zaliczyć do zmian niekorzystnych i w związku z tym zarówno w świetle poprzedniego brzmienia art. 829 § 2 k.c., jak i nowego podwyższenie składki nie może nastąpić bez zgody ubezpieczonego.
________________________________________
Jakich świadczeń mogę się spodziewać z umowy grupowego ubezpieczenia na życie, które zawarłem rozpoczynając pracę?

Zakres ochrony zawsze zależy od warunków zawartej umowy ubezpieczenia. Dlatego przed podjęciem decyzji o zawarciu umowy trzeba koniecznie zapoznać się z warunkami proponowanej umowy, gdyż obecnie zakłady ubezpieczeń proponują bardzo zróżnicowane warunki i warianty umów ubezpieczenia na życie. Zazwyczaj obok podstawowego ryzyka dotyczącego śmierci ubezpieczonego umowa dodatkowo może obejmować inne świadczenia (tzw. opcje dodatkowe) pogrupowane w poniższych zakresach.

Świadczenia związane z nieszczęśliwym wypadkiem z tytułu:
– śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku,
– śmierci wskutek wypadku przy pracy,
– niezdolności do pracy wskutek nieszczęśliwego wypadku,
– kalectwa wskutek nieszczęśliwego wypadku,
– uszczerbku na zdrowiu wskutek nieszczęśliwego wypadku,
– śmierci wskutek wypadku komunikacyjnego,

– śmierci wskutek zawału serca lub udaru mózgu.

Świadczenia zdrowotne:
– zabezpieczenie na wypadek leczenia szpitalnego – świadczenie za pobyt w szpitalu związany z leczeniem określonej choroby lub urazu,
– leczenie szpitalne spowodowane chorobą lub nieszczęśliwym wypadkiem – dzienne świadczenie szpitalne,
– z tytułu niezdolności do pracy,
– z tytułu poważnego zachorowania – ochrona może obejmować wybrany przez ubezpieczającego zakres chorób oraz urazów.

Świadczenia na rzecz członków rodziny z tytułu:
– śmierci małżonka,
– śmierci małżonka wskutek nieszczęśliwego wypadku,
– trwałego uszczerbku na zdrowiu małżonka wskutek nieszczęśliwego wypadku,
– śmierci rodzica (w tym rodzica małżonka),
– śmierci dziecka,
– urodzenia się dziecka,
– urodzenia martwego dziecka,
– osierocenia dziecka ,
– leczenia szpitalnego małżonka spowodowanego nieszczęśliwego wypadku – dzienne świadczenie szpitalne,
– poważnego zachorowania małżonka obejmujące określone rodzaje zachorowań,
– poważnego zachorowania dziecka – obejmujące określone rodzaje zachorowań.
________________________________________
Urodziło mi się dziecko, mam ubezpieczenie grupowe, czy otrzymam jakieś świadczenie z tego ubezpieczenia?

Tak, pod warunkiem, że umowa ubezpieczenia przewiduje wypłatę świadczenia z tytułu urodzenia dziecka. Jest ono wówczas wypłacane ubezpieczonemu jednorazowo. Osoba występująca z roszczeniem musi zazwyczaj przedłożyć zakładowi ubezpieczeń dokumenty uzasadniające roszczenie, a w szczególności: zgłoszenie roszczenia/ wniosek o wypłatę świadczenia, dokumenty stwierdzające pokrewieństwo itp., akt urodzenia dziecka. Częśc tego typu umów ubezpieczenia przewiduje wypłatę świadczenia z tytułu urodzenia się martwego noworodka.
________________________________________
Zmarła mi teściowa, mam ubezpieczenie grupowe, czy otrzymam jakieś świadczenie z tego ubezpieczenia?

Podobnie jak w przypadku odpowiedzi na poprzednie pytanie możliwość uzyskania takiego świadczenia zależy od tego zostało ono przewidziane w warunkach zawartej umowy ubezpieczenia.

Teściowie (tj. rodzice małżonka) w umowach ubezpieczenia najczęściej są definiowani jako ojciec, matka albo ojczym lub macocha, jeżeli nie żyje ojciec lub matka osoby, z którą Ubezpieczony pozostaje w związku małżeńskim.

Występując do zakładu ubezpieczeń z roszczeniem o wypłatę świadczenia z tytułu zgonu teścia lub teściowej zazwyczaj należy do wniosku o jego wypłatę dołączyć akt zgonu teścia, zaświadczenie o przyczynie zgonu (w sytuacjach, gdy istnieją w tym zakresie ograniczenia odpowiedzialności ubezpieczyciela) oraz kopię swojego dowodu osobistego.
________________________________________
W ramach ubezpieczenia grupowego miałem dodatkową opcję ubezpieczenia NNW – co mi to ubezpieczenie daje, jakie tutaj przysługują świadczenia ?

Przedmiotem ego ubezpieczenia są następstwa nieszczęśliwych wypadków, polegające na uszkodzeniu ciała lub rozstroju zdrowia, powodujące stały uszczerbek na zdrowiu albo śmierć ubezpieczonego. Objęcie ubezpieczeniem grupowym może wiązać się także z pewnymi uprawnieniami dla członków rodzin ubezpieczonych, którym może przysługiwać świadczenie na wypadek śmierci ubezpieczonego wskutek nieszczęśliwego wypadku. W ogólnych warunkach ubezpieczenia ubezpieczyciele często podkreślają, że ochroną są objęte wypadki mające miejsce na terenie RP i poza granicami kraju. Funkcjonują też pewne ograniczenia polegające na tym, że pewne świadczenia są wypłacane tylko z tytułu nieszczęśliwych wypadków powstałych na terytorium RP.

Na rynku ubezpieczeniowym występują bardzo zróżnicowane i wielowariantowe oferty ubezpieczenia NNW pracowników. Niektóre oferują jednolity wariant ubezpieczenia, inne – klika opcji. W obu przypadkach ochronę ubezpieczeniową zazwyczaj można wzbogacić o dodatkowe świadczenia lub ryzyka. Przy wyborze wariantu ubezpieczenia trzeba pamiętać nie tylko o cenie za ubezpieczenie, ale i o korzyściach dla ubezpieczanych.

Pośród szeregu świadczeń oferowanych przez poszczególne zakłady ubezpieczeń można wskazać między innymi:

– świadczenie z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu (może to być uszczerbek całkowity, tj. stuprocentowy lub częściowy, tj. w określonym procencie),
– świadczenie z tytułu zgonu ubezpieczonego,
– świadczenia z tytułu stałego uszczerbku na zdrowiu lub śmieci spowodowanej nieszczęśliwym wypadkiem, których przyczyną był: zawał serca, udar mózgu, paraliż (te ryzyka często są obejmowane ochroną za opłatą dodatkowej składki)
– zwrot kosztów ratownictwa.

Podstawowymi świadczeniami wypłacanymi z ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków są:

– przy uszczerbku w wysokości 100% i w wypadku śmierci – pełna suma ubezpieczenia;
– w przypadku częściowego uszczerbku – świadczenie proporcjonalne do stopnia inwalidztwa tj. procent sumy ubezpieczenia odpowiadający wysokości procentowego trwałego uszczerbku na zdrowiu.

Wysokość wypłacanych świadczeń zależy więc bezpośrednio od wysokości sumy ubezpieczenia. Oznacza to, że im wyżej zostanie ustalona w umowie suma tym wyższe będzie potencjalne świadczenie.
________________________________________
Czy ubezpieczenie na życie jest obowiązkowe w sytuacji udzielania przez bank kredytu?

Postanowienia umowne mówiące o obligatoryjności (obowiązku) zawarcia określonych umów ubezpieczenia występują często w umowach kredytu hipotecznego. Zdaniem Rzecznika Ubezpieczonych, zapisy takie są po pierwsze niezgodne z ustawą o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK i po drugie wskazuje się niejednokrotnie, że mogą one wypełniać przesłanki wskazanej w art. 385 3 pkt 7 k.c. niedozwolonej klauzuli umownej, poprzez uzależnianie zawarcia i wykonania umowy od zawarcia innej umowy, nie mającej bezpośredniego związku z umową kredytu.

Trzeba pamiętać, że banki mają możliwość stosowania różnych instrumentów pozwalających zmniejszyć ryzyko związane z udzielonym kredytem. Do takich instrumentów należy umowa ubezpieczenia, ale istnieje jeszcze wiele innych możliwości jego zabezpieczenia. Dlatego bank nie może zmuszać nikogo do zawarcia umowy ubezpieczenia, a już na pewno nie może zmuszać klienta do zawarcia umowy z wskazanym przez bank ubezpieczycielem. Z drugiej strony należy pamiętać, że ubezpieczenie wpływa na obniżenie kosztów kredytu i jeżeli jest zawarte na właściwych warunkach jest pomocne w przypadku wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń uniemożliwiających jego spłacanie.

Obecnie banki często zawierają umowy ubezpieczenia grupowego na rachunek swoich klientów, którzy w momencie podpisywania umowy kredytu są obejmowani taką umową. Warto wówczas dokładnie zapoznać się z treścią umowy zawartej przez bank i sprawdzić, czy daje ona kredytobiorcy odpowiednią ochronę ubezpieczeniową i rzeczywiście będzie pomocna w sytuacji, gdy pojawią się po jego stronie problemy ze spłatą zadłużenia kredytowego.
________________________________________
Czy świadczenia otrzymywane z tytułu umowy ubezpieczenia na życie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym oraz w przypadku ubezpieczeń z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym – podatkiem ?Belki??

Kwestie związane z podatkiem od dochodów kapitałowych, stanowiącego rodzaj zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych regulują przepisy art. 30a i 30b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Co do zasady oferowane przez zakłady ubezpieczeń ubezpieczenia na życie lub dożycie „w czystej postaci” są zwolnione z dziewiętnastoprocentowego podatku od dochodów kapitałowych, powszechnie zwanego podatkiem Belki, natomiast umowy ubezpieczenia związane z funduszem kapitałowym, będące sposobem oszczędzania i gromadzenia środków na przyszłość już nie.

Inaczej mówiąc o tym, czy przy wypłacie świadczenia ubezpieczeniowego powinien być pobrany podatek dochodowy od osób fizycznych decyduje fakt, czy wypłacana przez ubezpieczyciela kwota wynika z inwestowania w ramach ubezpieczenia na życie, czy też nie. Nie ma tutaj większego znaczenia przyjęta przez ubezpieczyciela nazwa świadczenia. Jeśli zatem ubezpieczyciel wypłaca sumę ubezpieczenia, której wysokość nie jest określana na podstawie wartości jednostek na rachunku, lecz została określona kwotowo w polisie, to do wypłaty nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku dochodowym. Wysokość wypłacanej kwoty nie jest bowiem związana z inwestowaniem. Zazwyczaj opodatkowaniu nie podlegają świadczenia zdefiniowane jako ,,suma ubezpieczenia”, „suma wpłaconych składek”, „zwrot sumy wpłaconych składek w przypadku odstąpienia od umowy ubezpieczenia”, „przeniesienie wartości jednostek między funduszami w ramach tej samej umowy ubezpieczenia”. Należy jednak podkreślić, że jeżeli dochodzi do wypłaty tzw. wartości polisy (czyli sumy wpłaconych składek powiększonej o zyski kapitałowe wypracowane przez ubezpieczyciela) sam zysk z takiej polisy podlega opodatkowaniu.
________________________________________
Czy składka za ubezpieczenie grupowe, która opłaca mi pracodawca stanowi przychód po mojej stronie a tym samym, czy jest ona opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Powstanie obowiązku w zakresie podatku dochodowego oraz składek ubezpieczenia społecznego jest ściśle związane z tym, czy uprawnionym do otrzymania świadczenia z umowy ubezpieczenia jest pracownik, czy pracodawca. Gdy uprawnionym do otrzymania świadczenia ubezpieczeniowego jest pracownik, to składki na ubezpieczenie grupowe pracownika zapłacone przez pracodawcę stanowią dla pracownika przychód ze stosunku pracy i podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Kwota tych składek zapłaconych przez zakład pracy wchodzi też do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne. Jeśli uprawnionym do otrzymania świadczeń wynikających z zawartej umowy ubezpieczenia jest pracodawca, to opłacane przez zakład pracy składki na ubezpieczenia grupowe nie będą stanowiły przychodu pracownika. Wynika to z definicji pojęcia przychodu ze stosunku pracy, zawartej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 12 ust. 1).
________________________________________
Moja mama zawarła z Państwowym Zakładem Ubezpieczeń 20 lat temu na moją rzecz umowę ubezpieczenia zaopatrzenia dzieci. Teraz zakład ubezpieczeń proponuje mi świadczenie w wysokości 400 zł. Czy mam szansę uzyskać wyższe świadczenie?

Tak, aby cały ciężar skutków finansowych transformacji ustrojowej, w tym hiperinflacji, która miała miejsce w końcu lat osiemdziesiątych i na początku dziewięćdziesiątych nie był ponoszony wyłącznie przez Ubezpieczonych, którzy zawierali umowy ubezpieczenia, opłacając składki często kosztem znacznych wyrzeczeń, ustawodawca stworzył możliwość waloryzacji świadczeń wynikających w tych umów. Waloryzację świadczeń pieniężnych dopuszcza art. 3581 § 3 Kodeksu cywilnego oraz podjęta na jego podstawie uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia1992 r., sygn. akt III CZP 126/91.

Wspomniany przepis Kodeksu cywilnego stanowi, iż w razie istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania, sąd może – po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, zmienić wysokość lub sposób spełnienia świadczenia pieniężnego, chociażby były ustalone w orzeczeniu lub w umowie. Przesłankami decydującymi o słuszności i zakresie sądowej waloryzacji świadczenia są:

– istotna zmiana siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania,
– interesy obu stron (zarówno interes Uposażonego, jak i zakładu ubezpieczeń),
– zasady współżycia społecznego,
– oraz żądanie strony stosunku prawnego skierowane do sądu.

Sąd Najwyższy uznał, że w wypadku umowy ubezpieczenia zaopatrzenia dzieci przedmiotem waloryzacji jest kwota uposażenia, a nie suma ubezpieczenia. Waloryzacja świadczenia powinna być dokonywana indywidualnie, wraz z każdorazowym badaniem aktualnej sytuacji życiowej osoby Uposażonej oraz możliwości finansowych zakładu ubezpieczeń. Wystąpienia do sądu w sprawie waloryzacji świadczenia są uzasadnione przeliczeniem wpłaconych składek ubezpieczeniowych na porównywalne wskaźniki ogłaszane przez GUS (np. przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej, wkłady mieszkaniowe). Należy zwrócić uwagę, że zakład ubezpieczeń może zaproponować podwyższenie świadczenia przy jednoczesnym zawarciu ugody. Ugoda stanowi rodzaj umowy, której treścią są ustępstwa stron w zakresie istniejącej między nimi umowy ubezpieczenia w celu uniknięcia niepewności co do wysokości dalszych roszczeń związanych z waloryzacją świadczenia. Podpisanie ugody ma przede wszystkim na celu zakończenie danej sprawy i wyłączenie możliwości zmiany wysokości świadczenia. Należy więc pamiętać, że poprzez podpisanie ugody Uposażony godzi się na pewne ustępstwa i czasami rezygnuje częściowo ze swoich roszczeń. Jeżeli propozycja ugodowa nie jest dla niego satysfakcjonująca może zawsze skorzystać z drogi postępowania cywilnego, w którym sąd po rozważeniu wskazanych przesłanek ustali wysokość świadczenia należnego ze strony ubezpieczyciela uprawnionej osobie.

Tekst zaporzyczony, opracowanie Rzecznika Ubezpieczonych.