Odnosząc się do pojawiających się często w praktyce problemów z odmową wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia autocasco (AC) w odniesieniu do pojazdów nieposiadających badań technicznych potwierdzonych stosownym wpisem do dowodu rejestracyjnego przekazujemy poniższe wyjaśnienia, które mają na celu w przystępny sposób ukazać w/w problematykę.
W ocenie Rzecznika w myśl zasady swobody umów w dobrowolnym ubezpieczeniu autocasco (AC) generalnie dopuszczalne jest wyłączenie odpowiedzialności ubezpieczyciela za szkody powstałe podczas kierowania pojazdem nieposiadającym ważnego badania technicznego. Natomiast dodatkowy warunek w postaci potwierdzenia wykonania tego badania wpisem do dowodu rejestracyjnego od spełnienia, którego zakład ubezpieczeń uzależnia uznanie odpowiedzialności za szkody powstałe w wymienionej sytuacji w niektórych stanach faktycznych budzi poważne kontrowersje.
Wpis do dowodu rejestracyjnego jak się wydaje ma wyłącznie znaczenie formalne i porządkujące, które ma na celu zapewnienie sprawności pojazdu, a szerzej wpływać na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego zmniejszając ryzyko powstawania szkód. Tym samym wydaje się, że zasadniczym celem tego typu postanowień o.w.u. jest wyłączenie odpowiedzialności ubezpieczyciela w przypadkach, gdy poprzez niedołożenie należytej staranności przez Ubezpieczonego pojazd nie był w pełni sprawny technicznie a to z kolei pozostaje w związku z powstaniem bądź rozmiarem powstałej w pojeździe szkody. Interpretując budzące wątpliwości postanowienia o.w.u. warto pamiętać o podstawowych regułach interpretacyjnych zgodnie, z którymi oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. Ponadto w umowach należy badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu (art. 65 k.c.). Odwołując się do tych reguł wykładni wydaje się, iż sam brak wpisu do dowodu rejestracyjnego, stwierdzający sprawność pojazdu, w żadnym wypadku nie może być oceniany jako równoznaczny z brakiem tej zdolności, a tym samym równoznaczny z przyczyną wypadku. Przypisanie temu wyrażeniu odmiennego znaczenia ograniczałoby zakres ochrony ubezpieczeniowej w razie zaistnienia zdarzeń przypadkowych i nieprzewidywalnych. Tym samym w części przypadków brak wpisu o dokonanych badaniach w dowodzie rejestracyjnym nie powinien stanowić podstawy do odmowy wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia auto casco (AC). Wyłącznie odpowiedzialności za szkodę w każdym przypadku, gdy wymagany przepisami stan techniczny pojazdu nie został formalnie potwierdzony wpisem do dowodu rejestracyjnego wydaje się nieuzasadniony i niezgody z celem umowy ubezpieczenia autocasco (AC), którym jest w szczególności rekompensata szkody w pojeździe w przypadku jego uszkodzenia częściowego lub całkowitego często zawinionego przez kierującego. Niedopełnienie formalnego dokonania wpisu czy też jego brak z innych przyczyn nie zawsze bowiem jest jednoznaczne z tym, że pojazd nie spełnia warunków technicznych określonych w art. 66 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. W praktyce występuje wiele sytuacji, gdy brak wpisu w przedmiocie badania technicznego nie przesądza o niedopuszczeniu pojazdu do ruchu, co za tym idzie postanowienie o.w.u. wyłączające odpowiedzialność ubezpieczyciela za szkody powstałe podczas kierowania pojazdem nieposiadającym ważnego badania technicznego może mieć zastosowanie jedynie w sytuacji zaniedbania stanu technicznego pojazdu ze strony jego właściciela, skutkującego (będącego w związku przyczynowym) z powstałą szkodą.
Reasumując zasadne jest choćby ze względów bezpieczeństwa na drogach jest wymaganie utrzymania należytej sprawności technicznej pojazdu, trzeba jednak pamiętać, że o tej sprawności nie zawsze przesądza wpis w dowodzie rejestracyjnym. Wydaje się również, że szczególnie należy brać pod uwagę, że czy ewentualna niesprawność pojazdu miała związek ze szkodą. Zdarzają się bowiem w praktyce szkody takie jak, np. zwalenie się drzewa lub jego konaru, spadnięcie sopla czy doniczki balkonowej na pojazd, wybicie szyby czy porysowanie gwoździem przez wandali, które ze sprawnością techniczną pojazdu nie mają nic wspólnego i wówczas patrząc na cel stawiany przed umową ubezpieczenia autocasco (AC) zakład ubezpieczeń nie powinien uchylać się od wypłaty odszkodowania, bazując na omawianym zapisie o.w.u.
Tekst zaporzyczony, opracowanie Rzecznika Ubezpieczonych
